Theo tờ trình của Chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, ba nhóm hàng hóa là thuốc lá, bia và rượu, cần điều chỉnh tăng thuế suất để nâng cao tác dụng hạn chế tiêu dùng. Đối với mặt hàng thuốc lá, Chính phủ đề xuất phương án lộ trình tăng như sau: từ ngày 1/1/2016 tăng từ 65% lên 70%; từ ngày 1/1/2019 tăng từ 70% lên 75%.
Thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIII, nhiều đại biểu đồng tình với việc tăng thuế đối với mặt hàng thuôc lá, bởi đó là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong trên thế giới. Việc sử dụng thuốc lá gây ra 25 loại bệnh khác nhau như ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư da, các bệnh tim mạch…
Nhiều đại biểu khác cũng cho rằng, mục tiêu của dự Luật là để tăng giá bán lẻ, giảm số lượng người tiêu dùng thì mức thuế tiêu thụ đặc biệt phải tăng cao hơn mới đảm bảo được mục tiêu này. Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt nói chung là góp phần điều chỉnh định hướng tiêu dùng, riêng với mặt hàng thuốc lá còn bảo vệ sức khỏe. Một số ý kiến khác còn băn khoăn đồng thời đề nghị Chính phủ làm rõ và có những tính toán về tác động sau khi tăng thuế các mặt hàng này đối với sản xuất trong nước, việc làm của người lao động.
Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá hay các mặt hàng rượu, bia mà không kèm theo các giải pháp khác sẽ khó đem lại kết quả như mong muốn. Việc hạn chế tác hại của thuốc lá hay giảm số lượng người hút thuốc đòi hỏi những giải pháp đồng bộ. Việc tăng thuế không thể là giải pháp thay thế cho các biện pháp quản lý Nhà nước về thói quen sử dụng thuốc lá. Tăng thuế có ảnh hưởng không nhỏ đến các ngành sản xuất này, làm giảm thu ngân sách, việc làm ở các địa phương. Tăng thuế lên càng cao, nạn buôn lậu càng dễ phát triển. Người dân có thể chuyển sang tiêu dùng sản phẩm tự nấu hoặc tiêu thụ sản phẩm nhập lậu độc hại hơn.
Mặc dù thuế tiêu thụ đặc biệt là sắc thuế đánh trực tiếp vào người tiêu dùng, nhưng trước mắt nó làm tăng giá các mặt hàng sản xuất, tác động trực tiếp đến các ngành, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người lao động.
Xác định mức thuế bao nhiêu, lộ trình thế nào phải tính đến nhiều khía cạnh, nhiều yếu tố. Đặc biệt, Nhà nước cần cân nhắc việc tăng thuế tác động thế nào tới ngân sách, hoạt động của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh rượu, bia, thuốc lá và phải lường trước việc áp mức thuế mới tác động thế nào đến tình hình buôn lậu, gian lận thương mại; tác động thế nào đến người tiêu dùng.
Thu Ngân
Bài viết liên quan
