Báo cáo “Nhà ở giá hợp lý ở Việt Nam – Con đường phía trước” do Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố cho biết mặc dù liên tục tăng trưởng về kinh tế, Việt Nam vẫn gặp phải thiếu hụt lớn về nhà ở đảm bảo chất lượng.
Theo WB, hiện có khoảng 20% (gần 4,8 triệu hộ gia đình) trong tổng số 24,2 triệu hộ gia đình của Việt Nam vẫn sống trong đói nghèo. Gia tăng dân số và đô thị hoá đã vượt quá khả năng của Chính phủ trong việc đảm bảo cho mọi công dân được tiếp cận với nhà ở an toàn với giá hợp lý.
 |
Nghiên cứu của WB cho thấy 40% những gia đình có thu nhập dưới 10 triệu đồng ở thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM không có cơ hội mua nhà. (Đơn vị tính: nghìn đồng) |
Tỷ lệ dân số đô thị ước tính sẽ chiếm 50% vào năm 2040. Với số hộ gia đình thành thị ước tính sẽ tăng lên 10,1 triệu hộ vào năm 2020 (từ 8,3 triệu năm 2015), do gia tăng dân số đô thị và giảm quy mô hộ gia đình ở thành thị với tỷ lệ 1,09% mỗi năm sẽ dẫn đến một sự thiếu hụt nhà ở trung bình hàng năm 374.000 căn nhà trong 5 năm tới.
“Mặc dù nhu cầu cao như vậy nhưng các giải pháp nhà ở chính thức vẫn nằm ngoài khả năng chi trả của người thu nhập thấp. Chỉ những người ở nhóm thu nhập cao nhất mới có đủ khả năng chi trả cho các căn hộ thương mại do các chủ dự án xây. Các căn hộ tiêu chuẩn vẫn nằm ngoài khả năng chi trả của các nhóm thu nhập thấp hơn, đặc biệt với 40% dân số ở phân khúc thu nhập thấp nhất”, báo cáo nhận định.
WB cũng nhận định, mức thuế đất của Việt Nam hiện đang rất thấp, góp phần gây ra tình trạng đầu cơ và giá đất ngày càng cao. Thuế đất chỉ chiếm 2-3% tổng nguồn thu của nhà nước do thuế suất quá thấp và việc định giá hơn giá thị trường của uỷ ban nhân dân các tỉnh trong khung giá đất. Điều đó làm giảm đáng kể nguồn thu để từ đó cung cấp dịch vụ, hạ tầng và vốn cho các chương trình công khác.
Ngân hàng Thế giới cũng đánh giá có khoảng hơn một chục chương trình nhà ở đang được thực hiện. Các chương trình nhà ở hiện tại đã có một số kết quả tích cực, tuy nhiên phần lớn các chương trình này đều vẫn đang trong giai đoạn thực hiện và kết quả chưa rõ ràng.
“Một vài chương trình phải rất khó khăn xoay sở mới nhận được nguồn tiền cần thiết để thực hiện. Các chương trình khác thì thực hiện với chi phí kinh tế cao và tốn kém cho Chính phủ. Cuối cùng, chính sách nhà ở còn chưa tập trung vào các hộ nghèo đô thị“, báo cáo đánh giá. Theo đó, tổ chức này kiến nghị các chương trình này cần được cải thiện để đạt hiệu quả cao hơn thông qua việc củng cố hệ thống thực hiện và tập trung phát triển các phân khúc thị trường rộng thay vì chỉ hướng cho một vài nhóm đối tượng riêng biệt.
Ngọc Tuyên
Bài viết liên quan
