Trong đợt rà soát vừa kết thúc cuối tháng 1/2015, Bộ Tư pháp cho biết đã thẩm tra gần 530 văn bản, được 16 bộ ngành và 52 địa phương ban hành. Qua đó, cơ quan này cũng chỉ ra hàng loạt quy định trái luật, sai thẩm quyền.
Cụ thể, có 9 trong số 249 văn bản mà các bộ đặt ra và 20 quy định do địa phương soạn thảo bị cho là “sai thẩm quyền”. Trong số này, Bộ Tư pháp khẳng định, cơ quan ngang Bộ, hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp không được quy định về ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và điều kiện kinh doanh.
Bộ này dẫn chứng, các nghề như biểu diễn ca Huế; sửa chữa ôtô, mô tô, xe đạp; kinh doanh vận tải khách du lịch bằng xe điện bốn bánh, hàng hóa bằng xe thô sơ, xe gắn máy… cũng được các tỉnh như Thừa Thiên Huế, Bình Dương, Quảng Bình, Đắk Lắk, Nghệ An tự đặt điều kiện kinh doanh.
Sửa xe đạp được một số tỉnh quy định là ngành kinh doanh có điều kiện. Ảnh: Nguyễn Đông |
“Các ngành nghề kinh doanh này chưa có văn bản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quy định, pháp luật cũng không giao cho ủy ban cấp tỉnh quy định các điều kiện này. Thay vì đề xuất, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền quy định thì các tỉnh đã ban hành văn bản quy định về điều kiện kinh doanh buộc các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân phải tuân thủ”, Bộ Tư pháp chỉ rõ.
Cơ quan kiểm tra nhận định, đây là biểu hiện của sự vi phạm trật tự, kỷ cương hành chính, cần phải được chấn chỉnh, xử lý kịp thời.
Qua đó, Bộ Tư pháp kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các Bộ, UBND các tỉnh tự kiểm trra, xử lý theo đúng quy định về kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật đối với văn bản sai về thẩm quyền, nội dung; kiểm điểm, xác định trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc tham mưu soạn thảo, thẩm định, thông qua văn bản có nội dung trái phép luật theo quy định tại Nghị định 40 của Chính phủ.
Trước đợt rà soát nêu trên, Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) với trọng tâm mà danh mục cấm kinh doanh và kinh doanh có điều kiện vừa được Quốc hội thông qua được cho là bước đột phá về cải cách thể chế.
Tuy nhiên, từ ngay khi danh mục này được nghiên cứu, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh đã không ít lần kêu lên rằng, loại bỏ việc tự ý ban hành các ngành nghề kinh doanh có điều kiện là một cuộc chiến cam go với các bộ ngành.
Dù Luật Doanh nghiệp 2005 và Nghị định 102 không cho phép các bộ, cơ quan ngang bộ quy định về kinh doanh có điều kiện và điều kiện kinh doanh nhưng trong quá trình rà soát, Bộ Kế hoạch đầu tư cũng đã đề nghị giảm bớt cả trăm ngành kinh doanh có điều kiện.
Chí Hiếu