Thông tin trên được đưa ra trong báo cáo Triển vọng kinh tế Việt Nam do Ngân hàng HSBC công bố ngày 3/12. Theo tổ chức này, hiện áp lực lạm phát không lớn nên nhà điều hành có cơ hội giữ lãi suất ổn định. Tuy nhiên, dự báo lạm phát 2016 có thể ở mức 4,8%, thay thấp kỷ lục 0,5% như năm nay.
Theo đó, HSBC nhận định Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng lãi suất thêm 0,5% trong quý III/2016, đưa mức lãi suất thị trường mở lên 5,5%. Nhận định này từng được nhà băng ngoại đưa ra hồi đầu tháng 10.
Lý giải cho những dự báo này, báo cáo cho rằng cầu nội địa tăng dần sẽ dẫn tới áp lực lạm phát cao hơn trong năm 2016. Báo cáo CPI tháng 11 cho thấy lạm phát đang bắt đầu thoát khỏi mức đáy. sau khi đã rơi vào ngưỡng giảm phát nhẹ. Lạm phát toàn phần đã tăng đạt 0,3% trong tháng 11.
“Lạm phát sẽ phục hồi ở mức 3,1% vào nửa đầu năm 2016. Chúng tôi kỳ vọng lạm phát sẽ tăng lên mức 4,9% vào cuối năm 2016 so với cùng kỳ. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước sẽ đứng trước áp lực phải thắt chặt tiền tệ vào và tăng lãi suất”, HSBC nhận định.
Kể từ năm 2011, Việt Nam có mức thặng dư tài khoản vãng lai khá lớn, nhờ vào sự thay đổi mạnh trong cán cân thương mại hàng hóa và nguồn kiều hối ổn định. Tuy nhiên, cán cân thương mại lại bị thâm hụt, dẫn đến thặng dư tài khoản vãng lai ngày càng thu hẹp lại.
Trong quý I/2015, cán cân tài khoản vãng lai đã lần đầu tiên trong 4 năm rơi vào ngưỡng thâm hụt một tỷ USD. Trong năm 2016, cán cân này hụt khoảng 1,6% GDP, từ mức thặng dư ước tính 0,2% trong năm 2015 và 5,1% trong năm 2014.
Nguồn vốn FDI dồi dào sẽ tiếp tục hỗ trợ cán cân thanh toán chung của Việt Nam. Tuy nhiên, cân bằng thương mại đang chịu áp lực lớn do thặng dư tài khoản vãng lai ngày càng mỏng và dòng vốn đang đổ ra nước ngoài trong ngắn hạn. Biến động đồng nhân dân tệ cũng khiến dự trữ ngoại tệ của Việt Nam giảm 6,7 tỷ USD trong quý III/2015, còn khoảng 30,3 tỷ USD vào cuối tháng 9.
HSBC cho rằng việc thâm hụt tài khoản vãng lãi có thể trở lại trong năm 2016, nên cán cân thanh toán chịu nhiều áp lực trong năm 2016 và cả 2017. Thách thức vĩ mô của Việt Nam bị giới hạn về thời gian, song Ngân hàng Nhà nước có thể chọn chính sách tiền tệ thắt chặt trong năm sau để duy trì định hướng tăng trưởng bền vững.
Ngoài ra, báo cáo còn đề cập đến thâm hụt thương mại hàng hóa của Việt Nam ngày càng xấu đi, có thể vượt 6 tỷ USD trong năm nay. Nguyên nhân chính là hoạt động nhập khẩu gia tăng chứ không phải là do xuất khẩu suy giảm. Gần đây, nhu cầu trong nước đã hồi phục mạnh phản ánh tình hình nền kinh tế vay nợ trở lại. Tăng trưởng tín dụng vẫn theo đúng kế hoạch đạt mức tăng 17% trong năm nay.
Hoạt động xuất khẩu sẽ ở trạng thái uể oải suốt quý I/2016 sau đó sẽ hồi phục dần khi đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI trở nên tích cực. Về lâu dài, HSBC cho rằng các nhà sản xuất của Việt Nam nên tiếp tục nắm bắt thị phần xuất khẩu toàn cầu khi những nỗ lực tự do hóa thương mại toàn cầu đang bắt đầu có kết quả.
Bạch Dương
Bài viết liên quan
