Bloomberg cho biết một phần tư dân số thế giới không có tài khoản ngân hàng, không có lịch sử vay mượn, và cũng chưa từng tiếp xúc với tổ chức tài chính nào. Vì thế, họ không có khả năng vay tiền.
Nhưng hiện nay, hàng chục hãng khởi nghiệp cho biết họ đã tìm ra cách giúp 2 tỷ người này gia nhập hệ thống tài chính, bằng cách dựa vào hành vi sử dụng điện thoại và các thói quen khác để đánh giá độ đáng tin. Ví dụ, người không để điện thoại gần hết pin cũng có xu hướng không để mình ngập trong nợ. Người có nhiều cuộc gọi đến hơn là cuộc gọi đi có rủi ro tín dụng cao hơn. Người có danh bạ nhiều sẽ đáng tin hơn. Hay người trình bày mục đích cho vay chỉ trong vài từ sẽ tốt hơn người viết cả bài văn dài dằng dặc.
Thoạt nghe, những biện pháp này có vẻ kỳ cục. Nhưng hiện tại, có 40 công ty đã áp dụng những cách này. Việc đánh giá tín nhiệm và cho vay qua điện thoại di động tại các nước đang phát triển đã giúp giảm chi phí cho các tổ chức tài chính truyền thống. Đây cũng là lĩnh vực đầu tư hấp dẫn với phố Wall.
 |
Hành vi sử dụng điện thoại cũng thể hiện sự đáng tin của người vay. Ảnh: Guardian |
Paul Christensen – Giáo sư Tài chính tại Đại học University (Illinois, Mỹ) cho biết thói quen sử dụng điện thoại, lướt web, dùng mạng xã hội, và cả thanh toán hóa đơn điện nước đều có thể giúp các hãng cho vay hình dung về khách hàng. Vì điện thoại ngày càng được sử dụng nhiều để lưu trữ và chuyển tiền, chúng cũng chứa một lượng lớn thông tin về độ đáng tin của người vay.
Kreditech (Hamburg, Đức) có tham vọng trở thành Amazon trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng tại các nước mới nổi. Họ đã huy động được hơn 306,5 triệu euro từ khi thành lập năm 2012.
Từ lịch sử mua sắm online đến dò vị trí địa lý các cuộc gọi điện thoại, thuật toán của công ty này đã tạo ra hơn 20.000 điểm dữ liệu. Bất kỳ lúc nào Kreditech gia nhập một thị trường mới, họ đều cung cấp cho người vay gói ban đầu là 100 euro, sau đó dựa vào lịch sử chi trả của những người này để chỉnh sửa thuật toán cho chính xác hơn.
Một số công ty còn tạo ra bản khảo sát riêng để xem xét độ tin cậy. EFL Global thiết kế một bài kiểm tra 30 phút, không cần truy cập Internet và có thể làm cả trên thiết bị di động lẫn máy tính. Revolution Credit thì tạo ra những câu đố cùng trò chơi kiểm tra và dạy kỹ năng tài chính căn bản cho người vay.
Van Der Tuin tại First Access cho biết một điều quan trọng để đánh giá tín dụng của một người là thói quen hằng ngày. Một người dành số tiền cố định tiêu mỗi tuần sẽ tốt hơn là một người tiêu số tiền lớn cùng lúc, rồi để tài khoản trống trơn. Khi điện thoại cố định tại một nơi mỗi ngày, đó là tín hiệu chủ nhân của nó đang ở nơi làm việc.
Bên cạnh đó, ở các thị trường mới nổi, điện thoại ngày càng trở thành công cụ chuyển tiền thường xuyên. Vì thế, nghiên cứu lịch sử dùng điện thoại cũng có thể thay thế cho việc nghiên cứu một tài khoản ngân hàng.
Jeff Stewart – CEO kiêm nhà sáng lập Lenddo cho biết bạn bè của người vay cũng là chỉ báo đáng tin cậy, nhất là khi nghiên cứu xu hướng hút thuốc, béo phì hay sự cẩu thả. Diemer của Kreditech cũng cho rằng một người sẽ đáng tin hơn nếu bạn bè của họ thường xuyên trả nợ đúng hạn. Những phương pháp đánh giá mới của Lenddo đã giúp một ngân hàng Mỹ Latin giảm nửa số vụ vỡ nợ, cho vay được nhiều hơn và triển khai được nhiều vốn hơn.
Chủ tịch World Bank – Jim Yong Kim hồi tháng 4 đã phát động một chiến dịch nhằm đạt mục tiêu tài chính toàn cầu cho đến năm 2020, đồng thời khuyến khích các hãng khởi nghiệp có cách tiếp cận mới với người vay. Dù vậy, các công ty mới hiện nay chưa thể thay thế hãng đánh giá tín nhiệm và ngân hàng truyền thống. Thay vào đó, công việc của họ mang tính bổ sung nhiều hơn.
Các công ty này sẽ giúp ngân hàng đánh giá ứng viên toàn diện, dựa trên nhiều mảng thông tin hơn, Michael Turner – nhà sáng lập Political Economic Research Council cho biết. “Sự trỗi dậy của big data đã khiến các nhà mạng và các hãng khai thác dữ liệu khác nhận ra họ đang ngồi trên một mỏ vàng”, ông nói.
Hà Thu
Bài viết liên quan
