Bối cảnh năm 2016 có nhiều thay đổi, giá dầu được dự báo tiếp tục giảm sâu, kinh tế toàn cầu suy giảm, đặc biệt là sự lao dốc của kinh tế Trung Quốc. Trong nước, kinh tế đứng trước nhiều cơ hội lớn do các hiệp định thương mại tự do mang lại nhưng cũng gặp không ít thách thức. Một số công ty chứng khoán đã đưa ra nhận định về các ngành kinh tế sẽ gặp khó khăn trong năm 2016.
Cao su tự nhiên
2016 được dự báo sẽ tiếp tục là năm buồn của ngành cao su do giá sản phẩm vẫn duy trì ở mức thấp. Sự chững lại trong nhu cầu từ Trung Quốc, thị trường dầu ảm đạm sẽ khiến giá cao su khó đạt mức phục hồi tốt.
Công ty Chứng khoán Ngân hàng BIDV (BSC) nhận định trong dài hạn, triển vọng ngành cao su Việt Nam kém khả quan do sự chững lại do nhu cầu từ Trung Quốc. Nguồn cung từ các nước sản xuất lớn sẽ tăng cao khi thời tiết thuận lợi hơn và chính sách kiểm soát nguồn cung được dỡ bỏ.
Thép
Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định năm 2016, ngành thép sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn do tình trạng dư cung có thể kéo dài. Các doanh nghiệp không chịu cắt giảm sản lượng để giữ vững thị phần. Giá bán thành phẩm thép tiếp tục giảm theo xu hướng của giá nguyên liệu đầu vào. Nguồn cung dồi dào từ trong và ngoài nước sẽ đẩy giá thép xuống sâu trong những năm tới. Lượng tồn kho thép xây dựng lớn. Cạnh tranh trong ngành ngày một khốc liệt, khi những doanh nghiệp sử dụng công nghệ lò điện lạc hậu đang dần bị thị trường loại bỏ, thị phần tập trung về tay những doanh nghiệp lớn, có lợi thế về chi phí sản xuất.
Đặc biệt, cạnh tranh từ thép Trung Quốc nhập khẩu tiếp tục là mối quan tâm lớn của tất cả các doanh nghiệp nội địa. Do kinh tế tăng trưởng chậm lại, quy hoạch ngành thép với công suất thiết kế quá lớn khiến cho lượng cung hàng vượt xa so với cầu tiêu dùng nội địa, các doanh nghiệp thép Trung Quốc bắt buộc phải tìm cách để xuất khẩu, dù phải bán với giá thấp hơn chi phí sản xuất, và Việt Nam trở thành thị trường lý tưởng do thị trường bất động sản đang có xu hướng hồi phục, vị trí địa lý kề bên giúp tiết kiệm chi phí vận chuyển. Theo Hiệp định thương mại tự do giữa ASEAN và Trung Quốc, đến năm 2018, thuế nhập khẩu thép hợp kim về 0% càng tăng thêm lợi thế giá thấp của thép Trung Quốc.
Bên cạnh thép nhập khẩu, nhân tố cạnh tranh thị phần với các doanh nghiệp trong nước sẽ đến từ khu liên hiệp gang thép Formosa tại Hà Tĩnh với mức đầu tư sản xuất trên quy mô lớn và công nghệ lò cao hiện đại. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, Formosa vẫn chưa là mối đe dọa lớn với các doanh nghiệp nội địa.
Dược
BSC và VCBS đều cho rằng ngành dược sẽ gặp khó khăn trong năm nay. Các doanh nghiệp dược có thể tiếp tục đối mặt với tình trạng suy giảm biên lợi nhuận do tác động của cạnh tranh làm tăng chi phí marketing, bán hàng và tỷ giá dự báo tăng 5% làm tăng chi phí nguyên liệu đầu vào.
 |
Ngành dược được cho là sẽ gặp khó khăn về dài hạn. Ảnh Telegraph |
VCBS nhận định tác động của Thông tư hướng dẫn đấu thầu thuốc 36/2013 khiến giá thuốc đấu thầu vào bệnh viện giảm mạnh và tạo áp lực cạnh tranh lớn trên thị trường OTC. Ngoài ra, BSC cho biết doanh nghiệp dược sẽ chịu thêm áp lực cạnh tranh từ các hiệp định thương mại tự do khi mức nhập khẩu dược phẩm tiếp tục tăng cao trong năm 2016, tăng 15,6%.
Đáng chú ý, áp lực cạnh tranh với các doanh nghiệp ngoại tăng khi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) có hiệu lực. Theo đó, Việt Nam sẽ cho phép các nhà thầu thuộc khối EU và các nước tham gia TTP được tham gia đấu thầu dược phẩm, khiến giảm lợi thế và doanh thu phân phối của các doanh nghiệp trong nước. Đồng thời, việc cắt giảm thuế quan về 0% từ mức 2,5-5% làm tăng áp lực cạnh tranh với các doanh nghiệp dược ngoại.
Thủy sản
Xuất khẩu thủy sản năm 2016 sẽ tiếp tục khó khăn do tác động mạnh của việc phá giá đồng tiền các nước và cầu tăng chậm tại Nhật Bản, EU. Hiện tượng El Nino làm giảm sản lượng đáng kể. Các tổ chức quốc tế dự báo giá tôm sẽ giảm 4% trong năm 2016 và 13% cho năm 2020. Thêm vào đó, chính sách mới của Bộ Nông nghiệp Mỹ là thực hiện thanh tra tại cơ sở sản xuất cá nhập khẩu vào Mỹ và yêu cầu tiêu chuẩn đồng nhất với các doanh nghiệp sản xuất tại Mỹ, có hiệu lực tháng 3/2016. Nếu điều luật được thông qua, Việt Nam có nguy cơ mất thị trường xuất khẩu Mỹ cho cá tra.
Tuy vậy, ngành thủy sản cũng được hưởng lợi lớn từ các hiệp định thương mại tự do như TPP, FTA Việt Nam – Hàn Quốc…
Dầu khí
Các tổ chức quốc tế như Goldman Sachs và Moody’s đều có dự báo giá dầu tiếp tục đà giảm trong năm 2016 dao động từ 40-50 USD. Trong khi nhu cầu tiêu thụ dầu thô tăng trưởng thấp do sự tăng trưởng chậm lại của các nước mới nổi, đặc biệt là Trung Quốc.
Việc giá dầu thấp kéo dài khiến Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) lâm vào thiếu vốn đầu tư theo kế hoạch phát triển đã đề ra. PVN đưa ra dự báo giá dầu năm 2016 bình quân 60 USD một thùng, do vậy kế hoạch khai thác của tập đoàn giảm 10% xuống 14,02 triệu tấn. Đồng thời, doanh nghiệp đặt mục tiêu tiết giảm 20-30% chi phí biến đổi trong cơ cầu giá thành khai thác dầu, cắt giảm tối đa các chi phí thuê ngoài.
Chính vì vậy, BSC đã hạ mức đánh giá ngành dầu khí từ trung lập xuống kém khả quan. Dự báo kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết sẽ bị ảnh hưởng khi sản lượng hoặc biên lợi nhuận suy giảm.
Vận tải biển
Đồng USD được dự báo mạnh lên trong năm 2016 làm phát sinh khoản lỗ tỷ giá do nhiều doanh nghiệp vận tải biển có dư nợ ngoại tệ cao. BSC ước tính tỷ giá tăng 1%, các doanh nghiệp vận tải biển đang niêm yết phát sinh lỗ tỷ giá khoảng 51 tỷ đồng. Các doanh nghiệp vận tải biển vẫn khó khăn do nhu cầu nhập khẩu hàng rời của Trung Quốc dự báo tiếp tục giảm sâu, trong khi đa số đội tàu của Việt Nam dùng để vận chuyển hàng rời.
Bạch Dương
Bài viết liên quan
