Trên New York Times, Paul Krugman vừa có bài viết ngắn bày tỏ quan điểm về Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết hôm 5/10 tại Atlanta (Mỹ).
Tôi muốn nói bản thân mình là người phản đối và không hào hứng với TPP, dù không có quan điểm quá gay gắt như một số người. Tôi coi đây là một hiệp định không thực sự về thương mại, mà giống củng cố độc quyền sở hữu trí tuệ và quyền lực của các doanh nghiệp trong việc giải quyết tranh chấp hơn. Mà hai điều này dĩ nhiên là không tốt, kể cả đứng trên quan điểm về sự hiệu quả. Nhưng Nhà Trắng nói với tôi rằng thỏa thuận vừa đạt khác xa so với những gì chúng ta được nghe trước đây, và phản ứng giận dữ của lĩnh vực công nghiệp cũng như các nghị sĩ đảng Cộng hòa có vẻ đã xác nhận điều đó.
 |
Paul Krugman không ủng hộ hiệp định TPP. Ảnh: AFP |
Cái tôi biết cho đến giờ là: ngành dược phẩm tức giận vì thời hạn bảo hộ độc quyền ngắn hơn kỳ vọng, ngành thuốc lá tức giận vì bị bỏ ngoài cuộc thảo luận và đảng Cộng hòa nhìn chung cũng tức giận vì các điều khoản bảo vệ người lao động khắt khe hơn kỳ vọng. Tất cả những điều này theo quan điểm của tôi đều là tốt. Tôi sẽ có nhiều việc phải làm hơn nữa một khi các chi tiết được công bố rõ ràng hơn.
Tuy nhiên, điều thú vị là cái chúng ta nhìn thấy cho đến nay là sự phản ứng dữ dội từ phe cánh hữu với các cải tiến này. Nó làm tôi bắt đầu nghĩ đến nghiên cứu năm 1993 của Gene M. Grossman và Elhanan Helpman về “Tính chính trị của các hiệp định thương mại tự do”. Trong đó, dựa trên một mô hình khá thú vị dù có tính ước lệ hơi cao về quyền lợi chính trị đặc biệt, họ kết luận: “Một hiệp định thương mại tự do sẽ khả thi về mặt chính trị nhất khi nó có tác động xấu về mặt xã hội”.
TPP có vẻ lành mạnh hơn mong đợi. Và điều đó đang khiến rất nhiều nghị sĩ Quốc hội tức điên.
Ngày 5/10, 12 nước tham gia Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã hoàn tất thỏa thuận sau 5 năm đàm phán. Các nước TPP có tổng GDP chiếm 40% toàn cầu, và khi hiệp định này được thực thi, GDP thế giới sẽ được bổ sung gần 300 tỷ USD mỗi năm. Nhà Trắng ước tính TPP sẽ xóa bỏ 18.000 loại thuế nhập khẩu cho các sản phẩm nước này, đồng thời cho phép mọi nhà sản xuất, từ Việt Nam đến New Zealand dễ dàng tiếp cận hàng loạt thị trường tại khu vực Thái Bình Dương. TPP hiện là thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất thế giới. |
Hà Thu
Bài viết liên quan
