Cuối năm 2014, hàng loạt quan chức cấp cao Bồ Đào Nha đã bị bắt vì liên quan đến hành vi tham nhũng, rửa tiền khi triển khai chương trình đầu tư định cư Bồ Đào Nha (Golden Visa) cho người nước ngoài. Sau sự việc chấn động, Chính phủ Bồ Đào Nha đã có những thay đổi trong chương trình nhập cư nhằm quản lý tiến trình xử lý hồ sơ một cách chặt chẽ và minh bạch hơn. Ông Afonso Vieira – Lãnh sự danh dự Bồ Đào Nha chia sẻ những điểm mới trong chương trình nhập cư diện đầu tư vào quốc gia này.
– Vụ bê bối tham nhũng của một số quan chức phụ trách nhập cư Bồ Đào Nha hiện được xử lý như thế nào?
– Sự việc này đã gây không ít hoang mang cho người dân Bồ Đào Nha. Trước nay Bộ Di trú (SEF) vẫn luôn rất liêm khiết và đáng tin cậy. Do đó, vụ bắt giữ Giám đốc SEF vào cuối năm 2014 vừa qua là một cú sốc không nhỏ đối với người dân chúng tôi. Tuy cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn và vẫn chưa có phán quyết chính thức nào, nhưng với những thông tin được công bố thì rõ ràng Giám đốc SEF đã trực tiếp giúp sức cho một công ty luật Bồ Đào Nha để họ kết nối với các doanh nhân Trung Quốc thông qua một trung gian môi giới tại nước này, từ đó ưu tiên giải quyết và xét duyệt các hồ sơ nhập cư đó.
– Sau vụ bê bối vừa rồi, Bồ Đào Nha có động thái nào để chấn chỉnh chương trình nhập cư?
– Rất nhiều quy định mới đã được bổ sung vào quy trình thẩm định hồ sơ suốt 3 tháng vừa qua. Có thể chia các trường hợp vi phạm thành hai nhóm chủ yếu. Thứ nhất là nguồn tiền chuyển vào Bồ Đào Nha không thể diễn giải minh bạch. Thứ hai là cam kết đầu tư 500.000 euro vào bất động sản nhưng vẫn có thể nhận lại một phần số tiền đó bằng tiền mặt là vi phạm luật. Sau khi các thủ tục mới được áp dụng, chương trình sẽ đi vào khuôn khổ và không ai có thể gian lận được nữa.
– Lý do khiến Bồ Đào Nha triển khai chương trình nhập cư diện đầu tư cho người nước ngoài?
– Dân số Bồ Đào Nha là 15 triệu dân nhưng có đến 5 triệu người đang sinh sống ở nước ngoài. Bên cạnh đó, độ tuổi trung bình của người dân hiện nay đã lên đến khoảng 40 tuổi trong khi tỷ lệ sinh thấp hơn 1,4. Vì thế mục tiêu hàng đầu của chúng tôi là phải thu hút thêm nhiều công dân mới vào đất nước. Trước đây chúng tôi chỉ có một chương trình duy nhất để thu hút các công dân nước ngoài là “lao động tay nghề”.
Mãi cho đến tháng 10/2012, Bồ Đào Nha mới cho ra mắt chương trình nhập cư hướng đến đối tượng doanh nhân nhằm thu hút thêm vốn đầu tư nước ngoài. Chương trình này mang tên Golden Visa (viết tắt là ARI trong tiếng Bồ Đào Nha) và sẽ cấp thẻ thường trú cho các ứng viên ngoài Liên minh châu Âu đầu tư vào Bồ Đào Nha theo một trong ba hình thức chính. Đó là mua một hoặc nhiều bất động sản với trị giá tối thiểu 500.000 AUD, chuyển một triệu AUD vào ngân hàng Bồ Đào Nha hoặc thành lập doanh nghiệp và tạo ra tối thiểu 30 việc làm cho người dân. .
– Ông nhận định thế nào về nhu cầu của người Việt Nam đối với chương trình Golden Visa?
– Tôi nghĩ ưu điểm lớn nhất khi người Việt Nam có thẻ thường trú Bồ Đào Nha chính là quyền được miễn thị thực trong các quốc gia thuộc khối Schengen (Pháp, Đức…). Các bạn cũng có thể đến thăm người quen tại những nước đó mà không cần thêm các thủ tục phức tạp.
Ưu điểm tiếp theo là chương trình Golden Visa được thực hiện thông qua đầu tư bất động sản và người Việt Nam thì khá thích thú với các dự án đầu tư loại này. Tại Bồ Đào Nha, quyền sở hữu bất động sản là vĩnh viễn. Điều đó có nghĩa là nhà đầu tư sẽ được toàn quyền làm chủ bất động sản chứ không chỉ là sở hữu trong một khoảng thời gian nhất định như ở Việt Nam.
Quan trọng hơn, Bồ Đào Nha không đánh thuế toàn cầu như một số quốc gia khác. Khi sống tại đất nước chúng tôi, các bạn chỉ cần đóng thuế dựa trên tài sản và thu nhập trong phạm vi Bồ Đào Nha. Chính phủ không quan tâm việc bạn có tài sản hay thu nhập gì thêm tại Việt Nam hay nước khác. Cuối cùng, khung pháp lý và hệ thống hành pháp tại Bồ Đào Nha rất chặt chẽ vì chúng tôi đã theo nền cộng hòa từ năm 1910.
Ông Afonso Vieira (phải) và ông Trần Văn Tỉnh (sáng lập viên IMM Group) trong một buổi hội thảo về chương trình nhập cư diện đầu tư Bồ Đào Nha. |
– Quy trình làm hồ sơ nhập cư Bồ Đào Nha theo diện đầu tư?
– Đầu tiên, nhà đầu tư phải đến Bồ Đào Nha trong thời gian tối thiểu 7 ngày để tạo mã số thuế, mở tài khoản ngân hàng, tham quan lựa chọn bất động sản muốn mua, đến SEF để nộp hồ sơ và phỏng vấn. Sau khi đã chọn được bất động sản vừa ý, luật sư hoặc cố vấn pháp luật được uỷ nhiệm sẽ ký vào chứng từ giao dịch trong giai đoạn kế tiếp để hoàn tất hồ sơ với SEF.
Bước thứ hai và cũng là bước cuối cùng, nhà đầu tư có thể thực hiện ngay tại Việt Nam. Đó là chuyển tiền mua bất động sản, nộp thuế và hoàn tất các thủ tục mua bán. Luật sư được ủy nhiệm sẽ chịu trách nhiệm hoàn tất hồ sơ của bạn với SEF bằng cách đưa ra bằng chứng đã đóng thuế và sở hữu bất động sản tại Bồ Đào Nha. Toàn bộ quá trình này sẽ được Lãnh sự quán Bồ Đào Nha hỗ trợ.
– Ứng viên sẽ nộp hồ sơ nhập cư theo hình thức nào?
– Các ứng viên có thể tự mình hoàn tất thủ tục hồ sơ nhưng tôi khuyên các bạn nên thuê một công ty dịch vụ với nhiều kinh nghiệm về di trú hoặc đầu tư để đảm bảo hồ sơ được thực hiện đúng cách. Đơn cử như Công ty IMM Group của Việt Nam cũng thường xuyên làm việc với chúng tôi để thực hiện các dịch vụ cho khách hàng đi Bồ Đào Nha. Công ty này cũng có nhiều năm kinh nghiệm với thị trường Mỹ, Australia, Canada.
Ngoài ra, nên lựa chọn bất động sản cẩn thận. Tất cả các ngân hàng tại Bồ Đào Nha đều có bộ phận thẩm định riêng nên có thể nhờ họ cung cấp một bản đánh giá bất động sản. Nếu có bạn bè hoặc người thân tại đây bạn cũng có thể nhờ họ tư vấn về giá cả.
– Chương trình nhập cư của Bồ Đào Nha có ưu điểm nào?
– Nếu các bạn đã chọn EU thì tôi nghĩ Bồ Đào Nha là một trong những nước thích hợp. Chi phí sinh hoạt thấp, người dân hiền hòa và thân thiện, các loại rượu hảo hạng cùng với các món hải sản phong phú chỉ là một vài trong nhiều điểm hấp dẫn của đất nước chúng tôi. Thủ tục của chương trình cũng không phức tạp, không yêu cầu về trình độ học vấn hay kinh nghiệm quản lý, không giới hạn độ tuổi, thời gian giải quyết hồ sơ nhanh chóng và các nhà đầu tư có thể kiểm soát sự đầu tư của mình vì đó là tài sản của riêng họ.
– Tham gia chương trình nhập cư Bồ Đào Nha, nhà đầu tư sẽ đối mặt với những rủi ro và cơ hội nào?
– Cá nhân tôi nghĩ yếu tố rủi ro chỉ phát sinh trong trường hợp bạn tự thực hiện mọi việc hoặc tệ hơn là tin lầm các công ty trung gian lừa đảo. Đã có nhiều nhà đầu tư Trung Quốc bỏ 500.000 euro ra mua một căn hộ mà giá thị trường của nó chỉ bằng phân nửa số đó. Vì thế, nhà đầu tư chỉ cần hợp tác với một công ty đáng tin, cẩn thận lựa chọn bất động sản và làm đúng các thủ tục thì rủi ro gần như là con số 0.
Có rất nhiều cơ hội đầu tư vào bất động sản tại Bồ Đào Nha. Sau giai đoạn suy thoái kinh tế toàn cầu năm 2008, giá cả đã giảm xuống và gần như chạm đáy trong giai đoạn 2011-2012. Tại các thành phố lớn như Lisbon, Porto, Troia, Cascais, Lagos, các bạn có thể dễ dàng kiếm được nguồn thu nhập ổn định bằng việc cho thuê bất động sản. Thậm chí ở các thành phố bậc hai, nhà đầu tư còn có thể được giảm thuế.
Thêm vào đó, đồng euro lại đang rớt giá. Cách đây không lâu một USD đổi được 0,65 euro nhưng hiện tại đã lên đến 0,90 euro. Nguy cơ Hy Lạp rời khỏi khu vực sử dụng chung đồng euro vào mùa hè này là rất lớn và hầu hết các nhà đầu tư đều xem đó là tín hiệu tốt cho đồng tiền này vì các quốc gia còn lại đều có tình hình tài chính ổn định.
– Ông đánh giá như thế nào về thời gian tồn tại của chương trình Golden Visa?
– Nhu cầu lao động tay nghề đã được chúng tôi chú trọng thông qua chương trình “Kỹ năng tay nghề” trước đây. Đối với lao động tay nghề cao và trung bình, chúng tôi cũng đã có nhiều trường đại học xuất sắc. Do đó, Bồ Đào Nha đang cần một chương trình dành cho nhà đầu tư và hệ quả tất yếu là sự ra đời của chương trình Golden Visa.
Hiện tại, kết quả của chương trình tốt hơn nhiều so với mong đợi. Trong giai đoạn từ tháng 10/2012 đến tháng 4/2015, chúng tôi đã thu hút được 1,5 tỷ euro vốn đầu tư trực tiếp và 2.378 nhà đầu tư nước ngoài, cùng với 3.632 thành viên trong gia đình họ. Vì vậy chúng ta có thể tin rằng Golden Visa sẽ được phát triển lâu dài và ổn định.
Minh Trí