IMF cho biết giá dầu thấp đã khiến khu vực này thiệt hại 360 tỷ USD chỉ riêng trong năm nay. Thặng dư ngân sách khổng lồ cũng sẽ sớm trở thành thâm hụt nếu giá dầu tiếp tục xuống quanh 45 USD, từ hơn 100 USD một thùng năm ngoái. Rất nhiều quốc gia tại đây sẽ phải dùng đến quỹ khẩn cấp để chống chọi với cơn bão giá dầu.
“Các nước xuất khẩu sẽ phải điều chỉnh chính sách thu chi để đảm bảo tình hình tài khóa”, CNN trích nhận định của IMF cho biết. Giá dầu lao dốc đúng thời điểm các nước tăng chi do bạo loạn trong khu vực và biến động trên thị trường tài chính.
Các nước Trung Đông đã mất hơn 300 tỷ USD vì giá dầu thấp. Ảnh: AFP |
Ảrập Xêút – nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới, cần phải bán dầu tại 106 USD một thùng thì mới cân bằng được ngân sách, IMF ước tính. Quốc gia này sẽ không đủ tài chính để chống chọi quá 5 năm với giá dầu 50 USD.
Đây cũng là lý do tại sao gần đây, Ảrập Xêút đang tích cực duy trì tiền mặt. Họ không chỉ huy động 4 tỷ USD từ trái phiếu đầu năm nay, mà còn tích cực bán tài sản tại các quỹ trên toàn cầu, thu về khoảng 70 tỷ USD trong 6 tháng qua.
Sau nhiều năm thặng dư thương mại lớn, thâm hụt vãng lai của Ảrập Xêút có thể lên 20% GDP trong năm nay, Capital Economics ước tính. Núi tiền mặt của họ hiện vẫn rất lớn – 700 tỷ USD, nhưng đang co lại khá nhanh.
Ảrập Xêút không thể tăng thuế, nhưng sẽ giảm chi ở một vài lĩnh vực, trừ quân sự và phúc lợi xã hội. Henry Smith – Giám đốc hãng tư vấn Control Risks cho rằng các dự án lớn của Chính phủ sẽ phải thắt chặt chi tiêu.
Iran – một quốc gia xuất khẩu dầu khác thì cần giá dầu 72 USD để cân bằng. IMF ước tính họ có thể chịu giá dầu rẻ trong gần 10 năm tới. Viễn cảnh này tươi sáng hơn nhiều so với các nước láng giềng. Dù vậy, triển vọng của Iran vẫn bị phủ bóng bởi các lệnh trừng phạt tiềm tàng và cung dầu tăng vọt nếu đạt thỏa thuận hạt nhân với phương Tây.
Một số nước, như Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE), Kuwait và Qatar lại có thể chịu được hàng thập kỷ với giá dầu 50 USD, do không cần giá dầu cao để cân bằng ngân sách. Điểm cân bằng của Kuwait là 49 USD, Qatar là 56 USD và UAE là 73 USD.
Những nước này có núi tiền khá vững, có thể giúp họ vượt qua thời kỳ khó khăn. IMF ước tính UAE có đủ tài chính để chống chịu giá dầu 50 USD thêm gần 30 năm nữa, trong khi con số này với Qatar và Kuwait là gần 25 năm.
Hà Thu