Hà Nội xưa có các phố nghề, nhưng đến nay rất ít phố còn giữ được nghề truyền thống, trong đó có các phố Hàng Bạc, Hàng Ðồng, Lãn Ông. Phố Lãn Ông được giới hạn từ phố Thuốc Bắc đến phố Chả Cá, nằm trên địa bàn phường Hàng Bồ.
Không chỉ nổi tiếng là trung tâm buôn bán đông nam dược, phố Lãn Ông còn được biết đến bởi sự nổi bật về đa dạng về truyền thống văn hóa, lịch sử đã tạo nên cảnh quan kiến trúc hấp dẫn với nhiều loại hình kiến trúc như: kiến trúc Việt truyền thống, kiến trúc thuộc địa, kiến trúc Artdeco, kiến trúc sau năm 1986.
Tuy nhiên dưới sức ép của cuộc sống hiện đại, ý thức của người dân còn hạn chế, công tác bảo tồn chưa được quan tâm đúng mức khiến nhiều không gian kiến trúc tại đây bị phá vỡ. Nhiều công trình có giá trị bị cơi nới, thậm chí một số công trình được xây thêm không phù hợp gây phản cảm.
Nét phố nét nghề phố Lãn Ông được bảo tồn sẽ tạo nên diện mạo mới cho phố cổ Hà Nội. |
Để từng bước bảo tồn, phát huy giá trị khu phố cổ, UBND quận Hoàn Kiếm đã triển khai Dự án chỉnh trang, bảo tồn mặt đứng phố chuyên doanh đông nam dược Lãn Ông. Dự án được triển khai bắt đầu từ phố Chả Cá đến phố Thuốc Bắc với chiều dài 120m, gồm 42 biển số nhà. Dự án được đầu tư hoàn toàn bằng kinh phí của quận Hoàn Kiếm với tổng mức đầu tư gần 25 tỷ đồng.
Theo KTS Thái Duy Anh – Cán bộ phòng quản lý dự án, phố Lãn ông có nhiều nhà ở với các dạng kiến trúc đan xen từ kiến trúc Việt Nam, kiến trúc Trung Hoa đến kiến trúc Pháp. Thời gian gần đây còn xuất hiện một số kiến trúc hiện đại như việc người dân tự ý tháo cửa gỗ thay bằng cửa xếp, hoặc cơi nới khu vực ban công, mặt tiền… Việc triển khai dự án cũng gặp không ít khó khăn do mặt đứng kiến trúc thay đổi quá nhiều, niên đại sử dụng quá lâu, nhiều số nhà có đông hộ dân cư trú…
Vấn đề chỉnh trang mặt đứng phố Lãn Ông không chỉ sửa chữa hay quét vôi bên ngoài mà vẫn phải tháo dỡ, sửa chữa, cải tạo không gian kiến trúc không phù hợp trả lại kiến trúc truyền thống. Trên cơ sở nghiên cứu để đưa ra phương án cụ thể cho từng biển số nhà nhưng vẫn phải tạo nên sự hài hòa với tổng thể cảnh quan khu phố – KTS Thái Duy Anh nhấn mạnh.
Cho đến nay, 20/42 căn nhà đã hoàn thiện cải tạo mặt đứng. Dự án hiện vẫn đang được tiếp tục triển khai và nhận được sự đồng thuận ủng hộ của người dân. Chị Vũ Thị Minh (số 30 Lãn Ông) cho biết, hiện gia đình đang dùng tầng 1 để kinh doanh mặt hàng thuốc đông nam dược, tầng hai và gác xép sử dụng làm nơi sinh hoạt. Sau khi được bảo tồn ngôi nhà đã mang một diện mạo mới với những nét kiến trúc truyền thống. Ngôi nhà giờ đây có không gian kiến trúc hài hòa với không gian phố cổ nhưng vẫn đảm bảo không gian sinh hoạt cho gia đình – chị Minh nói.
Dự án chỉnh trang, bảo tồn mặt đứng phố dự kiến hoàn thiện ngay trong quý IV năm nay. Tiếp nối thành công bảo tồn, chỉnh trang 52m phố Tạ Hiện, nét phố nét nghề phố Lãn Ông được bảo tồn sẽ tạo nên diện mạo mới cho phố cổ Hà Nội giữa nhịp sống hiện đại hôm nay.
Minh Dương